Region Puszczy Białowieskiej charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem gleb, które odzwierciedlają mozaikowy układ siedlisk i bogactwo form roślinności. 

Dominują tu gleby brunatne, bielicowe oraz gleby bagienne i murszowe, zależnie od ukształtowania terenu, rodzaju podłoża geologicznego i poziomu wód gruntowych.

1. Gleby brunatne i płowe (gleby lasów liściastych i mieszanych)

• Występują na terenach wyniesionych, dobrze przewietrzanych.

• Powstają z glin i piasków gliniastych.

• Są żyzne, zasobne w próchnicę i składniki mineralne.

• Typowe dla grądów, dąbrów i innych zbiorowisk liściastych.

• 
  

2. Gleby bielicowe (gleby lasów iglastych i borów mieszanych)

• Rozwinęły się na luźnych piaskach polodowcowych.

• Mają wyraźnie wykształcone poziomy bielicowe (wymywanie i wmywanie związków żelaza i próchnicy).

• Uboższe, kwaśne, słabo zatrzymujące wodę.

• Typowe dla borów sosnowych i borów mieszanych.

• 
  

3. Gleby torfowe, murszowe i gleby bagienne (tereny podmokłe i doliny rzeczne)

• Występują w dolinach rzek (m.in. Narewki, Leśnej, Hwoźnej).

• Powstają z rozkładających się szczątków roślinnych w warunkach dużego uwilgotnienia.

• Bardzo zasobne w materię organiczną.

• Kluczowe dla utrzymania lokalnego mikroklimatu i retencji wodnej.

• Typowe dla olsów, łęgów i innych zbiorowisk bagienno-leśnych.

• 
  

4. Czarne ziemie i rędziny (lokalnie)

• Spotykane rzadziej, najczęściej w strefach granicznych Puszczy.

• Czarne ziemie – zasobne w próchnicę, powstałe na terenach o wysokiej żyzności biologicznej.

• Rędziny – rozwinięte na podłożu wapiennym, o dużej zasobności mineralnej.

• 
  

Znaczenie gleb w Puszczy Białowieskiej

Zróżnicowanie gleb wpływa bezpośrednio na układ i bogactwo zbiorowisk roślinnych oraz fauny. Żyzne gleby brunatne sprzyjają roślinności liściastej, natomiast ubogie bielice warunkują obecność borów. Gleby torfowe i bagienne są niezbędne dla funkcjonowania ekosystemów mokradłowych i retencji wodnej. Naturalny charakter i nienaruszona struktura gleb Puszczy to jeden z kluczowych czynników jej unikatowości i wpisania na listę UNESCO.